RTV, oda sıcaklığında sertleşen silikon ile yaptığınız çalışmaların veya sürekli ihtiyacınız olan bir takım parçaların kalıbını alarak çalışmanızı veya parçalarınızı çoğaltmanız mümkün.
Silikonun içine yapılacak dökümün özelliğine göre değişen bir çok türü mevcut. Parçalarınızı mümkün olan en prüzsüz yüzeye yapıştırarak yüzeyle parça arasında kalan boşlukları oyun hamuru yardımıyla doldurup kapatın. Önemli nokta ;Yüzey ile kopyalanacak malzeme arasında hiç boşluk kalmasın. İleride üzerine dökeceğiniz likit haldeki silikon bu açık yerlerden orjinalin altına kaçabilir ve kalıbınız bozulabilir.
Kopyalayacağınız parçanın etrafını uygunca bir malzeme ile çevirin. Önemli nokta ; çevirdiğiniz sınırı malzemeden aşırı uzaklaşmadan çevirirseniz gereksiz silikon harcamazsınız. Ayrıca yine bu çevirdiğiniz parça ile yüzey arasında boşluk kalmasın ki ileride dökeceğiniz likit haldeki silikon bu boşluklardan kaçıp çerçeve dışına çıkıp kalıbınız bozulmasın.
Silikonu kendi katalizörü ile silikon üreticisinin önerdiği oranda iyice karıştırın. Bu karıştırma oranını eğer önerilenden biraz daha az tutarsanız döktüğünüz RTV daha uzun sürede sertleşecek fakat size daha çok kopya verecektir. Benim ustalarımdan öğrendiğim, silikon kalıbın hası üç günde donandır. Mesela yüzde beş bir ayarı varsa yüzde dört veya üç buçuğa yakın bir ayar elde etmeye uğraşırsınız. Çok çabuk donan silikonlar sert olacak ve az kopya ömürlü olacaktır. Bu aşamadan sonra çok arzu ederseniz hazırladığınız döküme hazır silikonu vakumlayıp içindeki kabarcıklardan kurtulma ihtimaliniz var. Ben amatör kopyalama işleri yapacağım için bu tarz vakumlama kısmına girmedim.
10 dakika kadar iyice karıştırdığınız silikonu en dip noktada sabit tutarak bir çubuğun rehberliğinde hazırladığınız havuzun içine son derece yavaş bir şekilde dökmeye başlayın. Tüm seviye geçince dökmeye bir miktar daha devam edin. Bu en son katman kalıbınızın dibi olacak ve eğer çok ince dökerseniz kalıbınız üretim sırasında çabuk bozulur. Arada bir yüzeyi sallayarak bir takım hava kabarcıklarının yukarı çıkmasına yardımcı olabilirsiniz. Asla bir çubukla veya bir cisimle silikon döktüğünüz havuzu karıştırmayın. Zaman zaman gidişatı kontrol edin.
Biraz piyango bir süreç ama gerekli dikkati ve hassasiyeti gösterip bu tarz etkilerin tedbirlerini alırsanız işiniz sadece silikonun tazeliğine, doğru dürüst donup donmayacağına kalır. Ben bu çalışmayı yaparken ikinci kap silikon içine bir anda yüzümden babacan bir ter damlası düşüverdi. Sonuçlarını göreceğiz bakalım..
İki, üç ve hatta daha çok taraflı kalıp alma yöntemleri vardır ve elbette iş bu aşamalarda biraz daha çetrefilleşmektedir...
Silikonun yeterli zaman geçip donduğuna emin olduğunuzda havuz kenarlarını açın.
Silikonu yavaşça orjinalden ayırmaya başlamadan önce kenarlarını cam yüzeyden ayırın, Orjinal parçadan ayırmaya öyle devam edin. Çok zorlamadan yüzeyden kendi ayıralacak şekilde yavaşça işlemi bitirin.
Orjinalden ayrılan silikon kalıp.
Oluşan silikon kalıbın tabanı, çekmeden dolayı havuzun kenarlarına değen kısımlarında yukarıda kalacak şekil oluşturup, tabanda tam düz bir yüzey oluşturarak donmaz. Bunun için çeperlere değen kısımlarda oluşan bu fazlalığı bir makas yardımıyla kesebilirsiniz. Böylece kalıbınızı döküm için koyduğunuzda herhangi bir düzlemsel geometrik eğiklik oluşmaz. Kalıbınız döküme hazırdır.
Dökümden önce ölçekli kaplar ile kalıbın tahmini hacmini su vasıtasıyla üç aşağı beş yukarı olacak şekilde hesabettim. Resin malzememin gelmesiyle, üreticinin önerdiği karışım ölçülerinde, daha önceden hesapladığım hacme erişecek sıvı miktarlarını belirledim. Kullandığım resin Axon F180 tipi.
İki ayrı karışımı birbiri üzerine ekleyerek bir çubuk vasıtasıyla karıştırıp kalıba döktüm. Daha önce tanımadığım bir malzeme ile çalıştığım için bu aşamada fazla oyalanmadım ve ivedi bir şekilde kaptaki malzemeyi kalıba aktardım.
Hacim ölçümlerini ve malzeme hazırlıklarını göz yordamıyla yaptığım için ufak bir miktar artma oldu. Kalan fazlalığı bekleyen ikinci kalıba aktardım..
İlk çıkan malzemeyi biraz daha sertleştikten sonra tesviye ettim.
Birinci den artan bir bölüm resin üzerine ikinci bir karışım yaparak, ikinci kalıbın dökümünü de tamamladım. Henüz bir astar atıp kontrol etmedim ama şu ana kadar dökümlerde karıştırmadan kaynaklı hava kabarcığına rastlamadım.
Böylece ilk yaptığım " master " parçaları çoğaltmış oldum.
Bu işlemlerin nasıl yapıldığını bilmeme rağmen bu yaptıklarımdan da elbette bir takım şeyler öğrendim :
Kullandığım resin çok saldırgan bir malzemeymiş. Jelleşme süresi 2 dakika kadardı. Bunun yerine göre avantajlı olacağı durumlar olacağı gibi bu örnekte bana dezavantajı oldu. Yavuz Selim kopyasındaki kolyenin büyük bir kısmı kalıptan çıkmadı mesela. Çok kısa döküm süresi yüzünden malzeme bu detaylara işlememiş. Ayrıca bu sebeple ben de dökümü yaptıktan sonra bu bölgelerden tahta çubukla geçmedim. Daha uzun sürede jelleşmeye başlayan tiplerde resin kullansaydım belki döküm akabinde bu detaylardan tek tek tahta çubukla geçer resini detaylar içerisine yedirebilirdim.
Diğer kopyamı incelediğimde bunun kolye ve takı aksamı açısından daha başarılı çıktığını gördüm. Demek bunun bir önlemi de master ı çalışırken alınabilir, boncukları oluşturan detaylar yüzeye daha gömme yapılabilir.
